Թեմ
Հրապարակված է: 05/25/2018
Մայիսի 22-ին, նախագահութեամբ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ. Ծայրագոյն Պատրիարք եւ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի, Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածնի «Վաչէ եւ Թամար Մանուկեան» Մատենադարանում սկսուեց ՀՀ Սփիւռքի նախարարութեան հետ համագործակցաբար կազմակերպուած «Հայաստանի Հանրապետութիւնը եւ Հայ Եկեղեցու դերակատարութիւնը հայոց պետականութեան կայացման գործում (1918-2018 թթ.)» խորագրով գիտաժողովը:
Գիտաժողովին ներկայ էր ՀՀ Սփիւռքի նախարար Մխիթար Հայրապետեանը, մասնակցում էին ներկայացուցիչներ Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսութիւնից, Հայ Կաթողիկէ եւ Աւետարանական եկեղեցիներից, տարբեր գիտական, կրթական հաստատութիւններից:
Գիտաժողովը սկսուեց Տէրունական աղօթքով, որից յետոյ բացման խօսքով հանդէս եկաւ Մայր Աթոռի Արտաքին յարաբերութիւնների եւ արարողակարգի բաժնի տնօրէն Գերաշնորհ Տ. Նաթան արքեպիսկոպոս Յովհաննիսեանը:
Այնուհետեւ ներկաներին իր հայրապետական օրհնութեան խօսքը փոխանցեց Գարեգին Բ. Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը:
Նորին Սրբութիւնը մասնաւորապէս ասաց. «Այս տարին ազգային եւ հայրենական մեր կեանքում նշանաւորուած է մայիսեան հերոսամարտերի եւ Հայաստանի առաջին Հանրապետութեան 100-ամեակով: Պատմական այդ իրադարձութիւններին կարեւոր անդրադարձ է «Հայաստանի առաջին Հանրապետութեան եւ Հայ Եկեղեցու ու հոգեւորականութեան դերակատարութիւնը հայոց պետականութեան կայացման գործում» խորագրով սոյն գիտաժողովը, որ կազմակերպուել է Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի «Վաչէ եւ Թամար Մանուկեան» Մատենադարանի ու Սփիւռքի նախարարութեան համատեղ ջանքերով: Գոհունակ սրտով ողջունում ենք մասնակցութիւնը գիտաժողովին Սփիւռքի նախարար տիար Մխիթար Հայրապետեանի՝ մաղթելով յաջողութիւններ իր պատասխանատու գործունէութեան մէջ:
Մենք գնահատում ենք, որ գիտաժողովում կարեւորւում է մեր Սուբ Եկեղեցու ծառայութիւնը հայրենի պետականութեան վերականգնման ու ամրապնդման նուիրական առաքելութեան մէջ: Մեր Եկեղեցին պետականութեան բացակայութեան երկարաձիգ դարերում անթիւ փորձութիւնների մէջ առաջնորդել է իր բանաւոր հոտը՝ միշտ ջահակիրն ու կենսագործողը լինելով հայրենեաց անկախութեան վերահաստատման գաղափարի եւ աղօթելով, որ Աստուած մեր ժողովրդին ազատութիւն պարգեւի՝ խաղաղ ու ապահով իր կեանքը կերտելու եւ հաւատքով ու քրիստոնէական արժէքներով ապրելու:
Հայաստանի առաջին Հանրապետութեան 100-ամեայ նշանակալի յոբելեանը մեր կեանքում բարձրացնում է վերյուշը նախորդ դարի բարդ ու դժուարին մի ժամանակաշրջանի, երբ մեր ժողովուրդը հերոսաբար պաշտպանեց իր գոյութեան եւ ազատ ու անկախ կեանքի իրաւունքը ու մեծ զոհողութիւնների գնով վերականգնեց անկախ պետականութիւնը: Մայիսեան մարտերը յաղթական վկայութիւնը եղան հայրենիքի հանդէպ մեր ժողովրդի սիրոյ, համախմբուածութեան ու միասնականութեան՝ այդ ոգին մեր ժողովրդի մէջ ապրեցնելով իբրեւ զօրութիւն պետականութեան կերտման ու յետագայ տասնամեակներում ծառացած ահռելի դժուարութիւնները յաղթահարելու ճանապարհին: Եւ ինչպէս մայիսեան հերոսամարտերում, այնպէս եւ Արցախի ազատագրութեան եւ հայրենիքի պաշտպանութեան նորօրեայ մաքառումներում մեր Սուրբ Եկեղեցին օրհնում է արդար պայքարը մեր ժողովրդի եւ զինուորների կողքին կանգնած հոգեւորականներով կրթում ու ոգեշնչում հաւատքով հայրենեաց սահմանների պաշտպաններին: Այսօր էլ աշխարհասփիւռ մեր ժողովրդի զաւակները մեր եկեղեցիներում Աստծոյ օրհնութեանն ու շնորհներին արժանանալով, հոգեւոր սպասաւորների քարոզչութեամբ ու քաջալերութեամբ զօրանում են նաեւ հայրենասիրութեան ու ազգանուիրումի մէջ, ամրապնդում իրենց պատրաստակամութիւնը՝ աստուածահաճոյ գործերով, իւրաքանչիւրն իր ծառայութեամբ ու յանձնառութեամբ նպաստ բերելու մեր պետականութեան պայծառութեանը, հայրենի երկրի բարգաւաճմանն ու բարեշինութեանը: Հայաստանի առաջին Հանրապետութեան 100-ամեայ յոբելեանը հրաւէր է աշխարհասփիւռ մեր ժողովրդին՝ ամենայն նախանձախնդրութեամբ հոգալու հայրենի մեր երկրի առաջընթացի ու զարթօնքի եւ համայն ազգային մեր կեանքի բարօրութեան ու առաջադիմութեան համար` յանուն հայրենեաց հզօրութեան, մեր ներկայի ու լուսաւոր գալիքի:
Մաղթում ենք, որ արդիւնաւոր ընթացք ունենայ գիտաժողովը եւ կարեւոր աւանդ բերի վերջին հարիւրամեակի մեր պատմութեան գնահատման ու լուսաբանման գործում եւ ոգեշնչի մեր ժողովրդի զաւակներին նոր արարումների՝ ի շինութիւն հայրենի մեր երկրի:
Աղօթքով առ Բարձրեալն Աստուած հայցում ենք, որ խաղաղ երկնքի ներքոյ պահի մեր հայրենիքը, Իր Սուրբ Աջի խնամքի ներքոյ պահի ու պահպանի աշխարհասփիւռ մեր ժողովրդին եւ առաջնորդի միշտ դէպի ապահով ու բարօր եւ ուրախաբեր հանգրուաններ»:
Գիտաժողովի մասնակիցներին ողջունեց նաեւ ՀՀ Սփիւռքի նախարար Մխիթար Հայրապետեանը` անդրադառնալով նախ Սփիւռքի կառոյցների ու կազմակերպութիւնների, հայկական համայնքների, անհատ գործիչների հետ նախարարութեան կողմից տարուելիք ամենօրեայ հետեւողական եւ հեռանկարային աշխատանքին: Խօսելով հայրենապահպանութեան եւ հայրենադարձութեան գործում Մայր Աթոռի եւ Սփիւռքի հետ տարուող համատեղ աշխատանքի անհրաժեշտութեան մասին` պրն. Հայրապետեանն ի մասնաւորի նշեց. «Համահայկական այս տարողութեան հարցերում իր կարեւոր դերակատարութիւնն ունի յատկապէս Հայաստանեայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին, որը բազմադարեայ իր գործունէութեան ընթացքում ոչ միայն ապաւէն է եղել հայ ժողովրդին, այլ հայոց պետականութեան բացակայութեան պայմաններում սատար է կանգնել օտար տիրապետութիւնների ներքոյ մաքառող հայ ժողովրդին: Այսօր էլ Հայ Եկեղեցին շարունակում է իր ազգապահպան գործունէութիւնը՝ թէ՛ Մայր Հայրենիքում եւ թէ՛ Սփիւռքում, որի առանցքում անառարկելի հրամայականներն են հզօր Հայաստան, ապահով Արցախ եւ կազմակերպուած Սփիւռք ունենալու տեսլականը:
Այս անվիճելի արժէքներն են, որոնք դրուած են իւրաքանչիւրիս գործունէութեան հիմքում, եւ ազգային այս վեհ նպատակներին հասնելու համար հայ ժողովուրդն ի զօրու է դրսեւորել իր լաւագոյն որակներն ու արժանիքները», - ասաց ՀՀ Սփիւռքի նախարարը:
Բացման արարողութիւնից յետոյ գիտաժողովը շարունակեց իր աշխատանքը :
Գիտաժողովի շրջանակներում, մայիսեան հերոսամարտերի եւ Հայաստանի Առաջին Հանրապետութեան հռչակման 100-ամեակի առիթով Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածնի «Վաչէ եւ Թամար Մանուկեան» Մատենադարանում բացուեց թեմատիկ ցուցադրութիւն՝ «Անկախութիւնից դէպի անկախութիւն» խորագրով:
Հանրութեան ուշադրութեանը ներկայացուեցին 1918-1920 թթ. Ս. Էջմիածնում (Վաղարշապատում) տպագրուած գրքերը եւ նշեալ թուականներին վերաբերող ուսումնասիրութիւններն ու արխիւային ժողովածուները:
